O‘ZBEKISTON VA BOLGARIYA: ISHONCHGA ASOSLANGAN SHERIKLIK SARI DADIL QADAM
Yaqinda Kuksaroy qarorgohida bo‘lib o‘tgan tantanali kutib olish marosimi O‘zbekiston tashqi siyosatidagi muhim bosqichlardan birini anglatdi. Bolgariya Respublikasi Prezidenti Rumen Radеvning davlat tashrifi mamlakatlarimiz o‘rtasidagi munosabatlarga sifat jihatdan yangi sur’at bag‘ishlamoqda.
Prezident Shavkat Mirziyoyev o‘z nutqida Bolgariyani Yevropadagi ishonchli va istiqbolli hamkor sifatida e’tirof etdi. Bu bejiz emas. Ikkala davlat ham global geosiyosiy jarayonlarda tinchlikparvar siyosatni qo‘llab-quvvatlab, o‘zaro manfaatlar asosida muloqot qilish tarafdoridir. Ayni damda ushbu tashrif o‘zbek-yevropa munosabatlarining yangi, yanada chuqur bosqichga o‘tganidan dalolat bermoqda.
O‘zbekiston va Bolgariya munosabatlari XX asr o‘rtalaridan boshlab shakllana boshlagan. Sovet davrida Bolgariya Markaziy Osiyo davlatlari bilan texnik, qishloq xo‘jaligi va ta’lim sohalarida faol hamkorlik qilgan. Mustaqillik yillarida esa bu aloqalar biroz sustlashgan edi.
Bugun esa ikki tomonlama manfaatlar asosida bu munosabatlar yana jonlanmoqda. Prezident Radеvning tashrifi – bu tarixiy imkoniyat bo‘lib, u ikki davlat o‘rtasidagi aloqalarni butunlay yangi mazmun bilan boyitishga xizmat qiladi.
Muzokaralarda siyosiy muloqotni faollashtirish, savdo-iqtisodiy hamkorlikni kengaytirish, transport-logistika imkoniyatlarini birgalikda ishga solish masalalari muhokama qilindi. Shu o‘rinda bir fikrga alohida urg‘u berish lozim: Bolgariya Yevropa Ittifoqi a’zosi sifatida O‘zbekiston mahsulotlari uchun keng bozor eshiklarini ochishi mumkin.
Bu ayniqsa “GSP+” tizimi doirasida eksport salohiyatimizni oshirishda muhim o‘rin tutadi. Ayni vaqtda O‘zbekiston sanoatining yuksalayotgani, energetik mustaqillik sari qadamlar, “yashil iqtisodiyot” yo‘nalishidagi tashabbuslar Bolgariya tomonida katta qiziqish uyg‘otганi bejiz emas.
Tashrif doirasida madaniy-gumanitar sohalarda hamkorlikni kuchaytirish masalalari ham muhokama qilindi. Jumladan, oliy ta’lim, ilm-fan va yoshlar siyosati sohalarida qo‘shma loyihalarni amalga oshirish rejalashtirilmoqda.
Bu yo‘nalishda ikki tomonlama talabalar almashinuvi, qo‘shma ilmiy markazlar tashkil etish, madaniyat kunlari va teatr festivallarini o‘tkazish kabi tashabbuslar ko‘rib chiqilmoqda. Bu esa ikki xalq o‘rtasidagi do‘stlik rishtalarini mustahkamlab, yurtdoshlarimiz ongida Yevropaga bo‘lgan ishonch va ochiqlik ruhini kuchaytiradi.
Bugungi beqaror dunyoda har bir davlat o‘z xavfsizligi va barqarorligini tashqi siyosat orqali kafolatlamoqda. O‘zbekiston Markaziy Osiyo mintaqasida integratsiyalashuv jarayonlarini faollashtirayotgan bo‘lsa, Bolgariya esa Yevropa janubi-sharqida transport, energetika va xavfsizlik yo‘nalishida ko‘plab loyihalarga muhim hissa qo‘shmoqda.
Ikki davlatning umumiy manfaatlari aynan shu nuqtalarda tutashmoqda: xavfsizlik, barqaror taraqqiyot va ochiq muloqot. Shu bois kelgusida O‘zbekiston – Bolgariya munosabatlari nafaqat ikki tomonlama, balki mintaqaviy va global miqyosda ham strategik tus olishi mumkin.
Rumen Radеvning tashrifi – bu tantanali marosim yoki diplomatik rasmiyatgina emas. Bu – o‘zaro hurmat va ishonch asosida bunyod etilayotgan yangi bosqichga o‘tish jarayonining boshi. Bu jarayon do‘stona, teng huquqli, pragmatik va uzoqqa mo‘ljallangan sheriklik tamoyillariga asoslangan.
O‘zbekiston xalqining ochiqligi, Bolgariya tomonining ishonchi va umumiy manfaatlarga sodiqlik – aynan mana shu omillar bugun xalqaro sahnada O‘zbekistonni mustahkam pozitsiyaga olib chiqmoqda.
Raxmatullayeva Shahnoza Xamidovna
TDIU, Mehnat iqtisodiyoti kafedrasi dotsenti
