O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi strategik hamkorlik yangi bosqichda: do‘stlik, taraqqiyot va mintaqaviy barqarorlik sari
2025-yil 15-may kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev Turkiya Respublikasi vitse-prezidenti Javdat Yilmaz boshchiligidagi yuqori martabali delegatsiyani qabul qildi. Ushbu uchrashuv ikki qardosh mamlakat o‘rtasidagi tarixiy, madaniy va siyosiy aloqalarning izchil taraqqiy etayotganini, ular o‘rtasidagi strategik sheriklik munosabatlarining yangi bosqichga ko‘tarilayotganini yana bir bor tasdiqladi.
Uchrashuv avvalida vitse-prezident Javdat Yilmaz O‘zbekiston Prezidentiga Turkiya Respublikasi Prezidenti Rejep Tayyip Erdog‘an nomidan samimiy salom va eng ezgu tilaklarni yetkazdi. Bu do‘stona ishora ikki davlat rahbarlari o‘rtasidagi o‘zaro hurmat, ishonch va siyosiy muloqotning yuqori darajada ekanligidan dalolat beradi.
Oliy darajadagi Strategik hamkorlik O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi keng qamrovli strategik sheriklikni mustahkamlash, xususan savdo-iqtisodiy, sarmoyaviy, sanoat va transport-logistika sohalaridagi aloqalarni chuqurlashtirish masalalari muhokama qilindi. Tomonlar o‘zaro savdo hajmini oshirish, Turkiya investitsiyalari ishtirokida qo‘shma korxonalar sonini ko‘paytirish, tovarlar nomenklaturasini kengaytirish orqali iqtisodiy almashinuvlarni jadallashtirish zarurligini alohida qayd etdilar.
Shu munosabat bilan, Toshkent shahrida o‘tgan Hukumatlararo komissiyaning navbatdagi yig‘ilishi, shuningdek, ikki mamlakat ishbilarmonlari ishtirokidagi biznes forumi va ko‘rgazma natijalari yuksak baholandi. Bunday platformalar nafaqat iqtisodiy hamkorlikni chuqurlashtiradi, balki yirik qo‘shma loyihalarning hayotga tatbiq etilishi uchun amaliy asos bo‘lib xizmat qiladi.
Imtiyozli savdo to‘g‘risidagi bitim doirasida ikki tomonlama tovar ayirboshlash hajmini oshirish, bojxona tartiblarini soddalashtirish va logistika infratuzilmasini modernizatsiya qilish bo‘yicha qo‘shma tashabbuslarni ilgari surish masalasi ham kun tartibidan o‘rin oldi.
Uchrashuvda innovatsion rivojlanish, energetika, farmatsevtika, yengil sanoat, to‘qimachilik, qishloq xo‘jaligi va IT sohalarida yangi loyihalarni yo‘lga qo‘yish masalalari muhokama qilindi. Ayniqsa, O‘zbekistonda sanoat klasterlari tashkil etish, Turkiya tajribasini tatbiq etish orqali mahalliy ishlab chiqarish tarmoqlarini rivojlantirish dolzarb ekani ta’kidlandi.
Ikki tomonlama muzokaralarda, madaniy-gumanitar sohada hamkorlik, jumladan, ta’lim va ilm-fan yo‘nalishlarida professor-o‘qituvchilar almashinuvi, qo‘shma akademik dasturlar, talabalar uchun stipendiya fondlarini kengaytirish kabi masalalar muhim o‘rin egalladi. Turizm sohasida esa O‘zbekistonning boy tarixiy merosi va tabiiy salohiyatini Turkiya turizm tarmoqlari bilan integratsiyalash orqali yangi loyihalar ishlab chiqish taklif qilindi.
Turkiya va O‘zbekistonni yagona tarixiy ildiz, umumiy til, madaniyat va turkiy dunyo sivilizatsiyasiga oid qadriyatlar bog‘lab turadi. Bu o‘zaro yaqinlik davlatlararo siyosiy munosabatlarda ham yaqqol namoyon bo‘lmoqda. Tomonlar Oliy darajadagi Strategik hamkorlik kengashining navbatdagi yig‘ilishini puxta tayyorlash, kun tartibini strategik maqsadlar asosida boyitish, xavfsizlik, mintaqaviy barqarorlik, migratsiya, transport korridorlari kabi yo‘nalishlarda hamkorlikni chuqurlashtirish muhimligini ta’kidladilar.
Mazkur hamkorlik ikki mamlakat manfaatlaridan tashqari, Markaziy Osiyo va Yaqin Sharq mintaqalarida barqarorlik, xavfsizlik va iqtisodiy integratsiyani ta’minlash uchun ham muhim geosiyosiy ahamiyat kasb etadi.
O‘zbekiston va Turkiya o‘rtasidagi bugungi yaqin hamkorlik — bu shunchaki ikki davlat o‘rtasidagi aloqalar emas, balki mintaqaviy taraqqiyot, iqtisodiy barqarorlik va siyosiy ishonch ustunlarini mustahkamlovchi strategik modeldir. Prezident Shavkat Mirziyoyevning tashabbuslari va Turkiya rahbariyati bilan o‘zaro anglashuv asosida boshlangan yangi bosqichdagi hamkorlik iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy sohalarda real natijalar berayotgani bilan e’tiborga loyiq.
Ushbu oliy darajadagi uchrashuv ikki tomonlama aloqalarning izchil va tizimli rivojlanishida muhim tarixiy qadam bo‘lib, nafaqat O‘zbekiston va Turkiya xalqlarining bugungi manfaatlariga, balki kelajak avlodlar farovonligiga xizmat qiladi. Bu strategik sheriklik — umumiy taraqqiyot, xalqaro barqarorlik va o‘zaro ishonchga asoslangan mustahkam poydevordir.
Xasanov Sarvar Ulug‘bek o‘g‘li
Iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)
