KICHIK BIZNES INNOVATSION FAOLIYATINI RIVOJLANTIRISH YO‘LLARI
O‘zbekistonda iqtisodiy modernizatsiya jarayonlari davom etar ekan, kichik biznes subyektlarining innovatsion faoliyati tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda. Aholi sonining o‘sishi, texnologik taraqqiyot va ichki talabning ortib borishi natijasida bozor sharoitlarida raqobatbardosh bo‘lish uchun kichik biznes subyektlarining innovatsion yondashuvga ega bo‘lishi zarur. Innovatsiyalar kichik biznesga nafaqat mahsulot va xizmatlar sifatini oshirish, balki xarajatlarni kamaytirish, mijozlar ehtiyojini aniqlash va ularni tezkor qondirish imkonini ham beradi.
Bugungi kunda kichik tadbirkorlik subyektlari innovatsion texnologiyalarni joriy etish orqali o‘z faoliyatini raqamlashtirish, xizmatlar turlarini diversifikatsiyalash, yangi bozor segmentlariga chiqish imkoniyatiga ega bo‘lmoqda. Masalan, onlayn xizmatlar, mobil ilovalar, sun’iy intellekt asosida mijozlarga xizmat ko‘rsatish tizimlari kabi yechimlar faol tatbiq etilmoqda. Shuningdek, elektron to‘lov tizimlari, masofaviy boshqaruv va real vaqt monitoring texnologiyalari kichik biznes uchun samarali vositaga aylangan.
Biroq, innovatsion faoliyatni rivojlantirishda bir qancha tizimli muammolar ham mavjud: moliyaviy resurslar yetishmasligi, malakali mutaxassislar taqchilligi, intellektual mulkni himoya qilish mexanizmlarining zaifligi, ilm-fan va biznes o‘rtasidagi integratsiyaning past darajada bo‘lishi shular jumlasidandir.
Ushbu muammolarni bartaraf etish va kichik biznes innovatsion salohiyatini oshirish uchun quyidagi chora-tadbirlarni amalga oshirish zarur:
- innovatsion loyihalarni moliyalashtirish mexanizmlarini kengaytirish, jumladan, startaplar uchun grant va sarmoya jalb qilish tizimini takomillashtirish;
- tadbirkorlar uchun raqamli texnologiyalar va biznes innovatsiyalari bo‘yicha treninglar va malaka oshirish dasturlarini yo‘lga qo‘yish;
- ilmiy-tadqiqot muassasalari bilan hamkorlikni kuchaytirish va ularning ishlanmalarini tijoratlashtirishni rag‘batlantirish;
- davlat-xususiy sheriklik asosida innovatsion infratuzilmani rivojlantirish, masalan, texnoparklar, biznes-inkubatorlar va akselerator markazlari tashkil etish;
- intellektual mulkni himoya qilish tizimini mustahkamlash va litsenziyalash jarayonlarini soddalashtirish.
Yakuniy maqsad – kichik biznesni innovatsion faoliyat orqali yuqori samaradorlikka olib chiqish, bozor sharoitlariga moslashuvchanlikni ta’minlash va barqaror iqtisodiy o‘sish omiliga aylantirishdan iborat.
Xulosa qilib aytganda, kichik biznes innovatsion faoliyatini rivojlantirish – bu O‘zbekiston iqtisodiyotining raqobatbardoshligi, eksport salohiyati va ijtimoiy barqarorlikni mustahkamlash yo‘lida strategik ustuvorlik hisoblanadi. Bu yo‘nalishda davlat siyosatining izchil davom ettirilishi muhim ahamiyatga ega.
Kelajakda ushbu yo‘nalishda davlat siyosatining davomiyligi va tizimli qo‘llab-quvvatlash asosida katta natijalarga erishish mumkin.
Musayev Ozodjon Shavkat o‘g‘li
PhD, “Biznes boshqaruvi” kafedrasi katta o‘qituvchisi,
