O‘ZBEKISTON TRANSPORT SEKTORIDA KICHIK BIZNES UCHUN IMKONIYATLAR: YANGI YO‘NALISHLAR VA YUZAGA KELAYOTGAN PERSPEKTIVALAR
O‘zbekistonning transport sohasi keskin o‘zgarishlarga yuz tutmoqda va bu kichik va o‘rta biznes subyektlari (KOB) uchun katta imkoniyatlarni taqdim etmoqda. Infratuzilmaga yo‘naltirilayotgan strategik investitsiyalar, xalqaro yo‘nalishlarning kengaytirilishi hamda hukumat tomonidan ko‘rsatilayotgan qo‘llab-quvvatlovchi siyosatlar logistika, yo‘lovchi tashish va shu bilan bog‘liq xizmatlar sohalarida KOBlar uchun qulay muhit yaratmoqda.
O‘zbekiston hukumati mintaqaviy integratsiyani kuchaytirish va iqtisodiy o‘sishni jadallashtirish maqsadida transport yo‘laklarini rivojlantirishni ustuvor yo‘nalish sifatida belgilagan. Muqim loyihalardan biri — Angren–Pop temir yo‘lining qurilishi bo‘lib, u Farg‘ona vodiysi bilan mamlakatning boshqa hududlarini bog‘lab, qo‘shni davlatlar orqali o‘tuvchi yo‘nalishlarga bo‘lgan qaramlikni kamaytiradi. Bundan tashqari, Buxoro–Xiva temir yo‘lining elektrlashtirilishi G‘arbiy O‘zbekistonda turizm va savdo hajmini oshirishga xizmat qiladi.
Xalqaro darajada esa O‘zbekiston Trans-Kaspi xalqaro transport yo‘lagi kabi tashabbuslar orqali transport aloqalarini kengaytirmoqda. Ushbu loyiha Markaziy Osiyoni Janubiy Kavkaz orqali Yevropa bilan bog‘laydi va KOBlar uchun transchegaraviy logistika va yuk tashish xizmatlarida ishtirok etish imkoniyatlarini ochadi. Transport sohasida KOBlar ishtirokini rag‘batlantirish maqsadida hukumat bir qator qo‘llab-quvvatlovchi siyosatlarni amalga oshirmoqda, jumladan, erkin iqtisodiy zonalar (EIZ) tashkil etilgan. Masalan, Navoiy Erkin Industrial-Iqtisodiy Zonasi logistika va ishlab chiqarish sohalarida faoliyat yurituvchi korxonalar uchun soliq imtiyozlari va soddalashtirilgan bojxona tartib-taomillarini taklif etadi.
Bundan tashqari, avtomobil yo‘llari infratuzilmasini rivojlantirishda davlat-xususiy sheriklik (DXSh) mexanizmlari joriy qilinmoqda. Bu esa KOBlar uchun yo‘l qurilishi, saqlash ishlari va yordamchi xizmatlarda ishtirok etish imkonini yaratadi. Transport sektorining raqamlashtirilishi — KOBlar foydalanishi mumkin bo‘lgan yana bir yo‘nalishdir. Raqamli transformatsiyani jadallashtirish bo‘yicha hukumat tashabbuslari logistika boshqaruvi, transport vositalarini kuzatish tizimlari va elektron savdo yetkazib berish xizmatlarida IT yechimlarga bo‘lgan talabni oshirmoqda. Ushbu texnologiyalarga ixtisoslashgan KOBlar transport sohasining ortib borayotgan ehtiyojlariga samarali javob bera oladi.
Shuningdek, transport xizmatlarini o‘z ichiga oluvchi xizmatlar sektori sezilarli darajada o‘sib, mamlakat YaIMi va bandlik darajasiga katta hissa qo‘shmoqda. Bu esa KOBlar uchun yo‘lovchi va yuk tashish xizmatlarida kengayib borayotgan bozorni anglatadi. Imkoniyatlar keng bo‘lishiga qaramay, KOBlar tartibga solish talablari, moliyalashtirish imkoniyatlariga kirish va yirik korxonalar bilan raqobat kabi muammolarga duch keladi. Davlat dasturlarida ishtirok etish, EIZ imtiyozlaridan foydalanish va strategik sherikliklar tuzish ushbu muammolarni yengib o‘tishda yordam berishi mumkin.
O‘zbekistonning o‘zgarayotgan transport sohasi KOBlar uchun yangiliklar kiritish va o‘sish uchun dinamik muhit yaratmoqda. Infratuzilma loyihalaridan foydalanish, raqamli yechimlarni joriy etish va hukumat ko‘magidan foydalanish orqali kichik bizneslar mamlakatning transport va logistika kelajagini shakllantirishda muhim rol o‘ynashi mumkin.
Sevara Aytieva
